اختلاف قیمت نقره در منابع خبری و سایت‌های فروش، سؤالی پرتکرار است که ذهن بسیاری از فعالان و سرمایه‌گذاران بازار را به خود مشغول کرده است. دلیل این تفاوت فاحش چیست؟ آیا یک قیمت واقعا درست و مرجع وجود دارد؟ «نقره‌سی» در این گزارش تحلیلی، به‌طور شفاف و ساده به این موضوع می‌پردازد.
مرجع رسمی قیمت‌گذاری نداریم!
بازار نقره در ایران هنوز نهاد یا اتحادیه‌ای با نقش متمرکز و شکل اجرایی مشابه اتحادیه طلا و جواهر ندارد؛ ازاین‌رو تعیین نرخ آن بیشتر بر پایه‌ی توافق میان فعالان صنف و شرایط عرضه و تقاضای روز انجام می‌شود. در چنین ساختاری، هر فروشنده یا وارد کننده بر اساس محاسبات داخلی خود و هزینه‌های جانبی (از جمله تأمین فیزیکی کالا) نرخ نهایی را برای بازار اعلام می‌کند.
در غیاب این مرجع سراسری، هر فروشنده، وارد کننده یا منبع خبری، بر اساس محاسبات داخلی خود و هزینه‌های تمام‌شده (شامل هزینه‌های جانبی تأمین فیزیکی)، اقدام به اعلام قیمت می‌کند.
بین «نرخ کاغذی» و «قیمت اجرایی» تفاوت وجود دارد
بخش عمده‌ای از سردرگمی‌ها، ناشی از درک نادرست از دو نوع قیمت‌گذاری در بازار نقره است:
سایت‌های ارائه‌دهنده صرف نرخ، مانند TGJU یا سایت‌های منتشر کننده اخبار، عموما قیمتی را اعلام می‌کنند که صرفا از ترکیب «انس جهانی نقره» و «نرخ ارز (دلار)» حاصل شده است. این نرخ، در واقع ارزش خام و اولیه نقره را نشان می‌دهد و مبنایی برای سنجش تحلیل‌های بنیادی است.
این قیمت‌ها، هیچ یک از هزینه‌های واقعی عملیاتی برای تأمین فیزیکی کالا (شمش نقره) را لحاظ نمی‌کنند.
فروشندگانی که نقره را به‌صورت فیزیکی (شمش، ساچمه، قطعات) عرضه می‌کنند، موظف‌اند تمام هزینه‌های عملیاتی را به قیمت خام اضافه کنند که شامل این موارد است:
- هزینه‌های واردات (حقوق گمرکی، مالیات بر ارزش افزوده و عوارض ورودی)؛
- هزینه‌های حمل‌ونقل، بیمه، انبارداری و نگهداری فیزیکی؛
- کارمزدهای مربوط به ذوب، تبدیل شمش خام به قطعات کوچک‌تر یا ساچمه؛
- هزینه ناشی از ریسک نوسانات بازار (ریسک نگهداری موجودی فیزیکی)؛
- سود عملیاتی لازم برای ادامه فعالیت و ارائه خدمات.
پس قیمتی که توسط یک عرضه‌کننده فیزیکی اعلام می‌شود، قیمت تمام‌شده و اجرایی است که شامل مجموع تمام این هزینه‌های لجستیکی و فرآوری است؛ در حالی که نرخ‌های سایت‌های خبری، صرفاً یک «نرخ خام» و فاقد این متغیرهای عملیاتی هستند.
انواع معاملات بورس کالا با هم فرق دارند
نقش بورس کالا اگرچه نزدیک‌ترین و واقعی‌ترین نرخ به ارائه شمش فیزیکی نقره است، اما گاهی به اشتباه به‌عنوان مرجع قیمت‌گذاری رسمی تلقی می‌شود. بورس کالا، نقره را عمدتا از طریق گواهی سپرده کالایی معامله می‌کند. قیمت گواهی سپرده، نرخ معاملاتی مالکیت نقره در خزانه است.
تبدیل این گواهی به نقره فیزیکی و خروج آن از بورس برای استفاده در بازار، مستلزم پرداخت کارمزد انبارداری، تحویل و طی مراحل اداری است که خود به افزایش قیمت تمام‌شده منجر می‌شود.
پس نتیجه می‌گیریم تفاوت قیمت نقره در منابع مختلف، ایراد یا اشکال در قیمت‌گذاری نیست، بلکه بازتاب‌دهنده واقعیت یک بازار غیرمتمرکز و هزینه‌های واقعی و پنهان تأمین فیزیکی کالا است. فعالان بازار باید همیشه نرخ‌های اعلامی را در دو دسته‌بندی «نرخ خام تحلیل» و «قیمت فیزیکی اجرایی» تفکیک و ارزیابی کنند.
